چکیده تحقیق

پژوهش حاضر تحت عنوان رابطه حواس پرتی وتاثیر آن بر مطالعه وخواندن در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان یاسوج پرداخته شده است

جامعه پژوهش عبارت است از 500 نفر از دانشجو یان ورودی مهر 89-87 در کلیه رشته های تحصیلی دانشگاه پیام نور شهرستان یاسوج که از بین آنها (( 50)) آزمودنی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انشعاب گردیده است .

ابراز اندازه گیری در این تحقیق عبارت است از آزمون مداد کاغذی برای سنجش    حواس پرتی .وهمچنین پس از سنجش عملکرد تحصیلی آزمودنیها .که پس از جمع آوری داده ها با استفاده از ضریب همبستگی به تحلیل داده ها پرداخته شده معلوم شد که بین حواس پرتی ومطا لعه یا خواندن آزمودنیها رابطه منفی معنا داری وجود دارد.

ابزار گرد آوری داده ها

1-پرسش نامه اطلاعات فردی

2-تست عدم تمرکز ذهنی یا حواس پرتی

روشهای آماری:

1-آمار توصیفی ( فراوانی، درصد ، میانگین ، انحراف استاندارد /، رسم نمودار وجداول ،)

(( روشهای آماری )) آمار استنباطی ( آزمون t برای میانگین گروههای متفاوت ))

محاسبات با نرم آفزار رایانه ای وروشهای آمار توصیفی واستنباطی

مقدمه:

تاریخ حیات انسان تاریخ رشد پیشرفت وبالندگی عملی – تکنولوژی صنعتی وغیره است.در عصری که بقول تا فلر عصردانایی است و دوران انفجار دانش اطلاعات نام گرفته است، هیچ کس از مطالعه مداوم وکسب آگاهی بیشتر بی نیاز نیست علوم در همه زمینه ها با چنان سرعتی دگر گون می شوند که کمتر متخصصی می توان پیدا کرد که بدون مطالعه ویادگیری هستند بی نیاز باشد.

 بنابراین پیشرفت روز افزون علوم تکنولوژی، اختراعات، اکتشافات، ظهور شبکه هایی از قبیل: اینترنت و ما هواره وهمچنین گسترده پیچیده شدن محیط انسان وتغییر وتحولات امروزی حاصل مطالعه و یادگیری مداوم است. ( روانشناسی تمرکز حواس .مرتضوی زاده 1383 ، ص17)در این راستایکی از مسائل ومشکلاتی که اساتید علمی آموزگاران و، پدر ومادران در امر آموزش و مطالعه – دانش آزمون ودانش پژوهان ودانشجویان با آن درگیر هستند حواس پرتی یا عدم تمرکز حواس می باشند .چون این مسئله باعث افت در یادگیری وآموزش، کاهش میزان باز دهی لازم می گردد ( بهمنیا 1387،ص 13).

بسیاری ازدانش آموزان ودانشجو یان جهت مطالعه و یادگیری و همگام کردن با این تغییرات و تحولات تلاش وکوشش زیادی می کنند و وقت زیا دی را تلف می نمایند وانرژی و هزینه های زیادی را به هدر می دهند ولی اغلب آنها به دلیل ضعف و تمرکز حواس یا ( وجود حواس پرتی) زیاد نمی توانند به نتیجه دلخواه دست یا بند .

حواس پرتی به وضعیتی اخلاق می شود که یادگیرندگان دانش آموزان ودانشجویان در هنگام مطالعه و یا آموزش دچار آشفتگی فکری و در نتیجه دور شدن از مطلب مورد نظر می شود ( محسنی 1382 ، ص 37).

شاید این مسئله فکری بحرانی برای خود ماها بارها پیش آمده باشد که در هنگام مطالعه مطلب یا موضوعی بطور ناخواسته وناگهانی ذهن ما درگیر مطالب دیگری می شود و متوجه می شویم که تمرکز حواس خود را از دست داده واز مطلب یا موضوع مورد مطالعه دور شده ایم وبقولی حواسمان پرت شده است.

حواس پرتی یا عدم تمرکز حواس – در واقع بدنبال یکسری عوامل متفاوت و متعددی می تواند بوجود آید که این عوامل گاهی توسط محیط خارجی وشخص واطرافیانش به او تحمیل می شود و باعث ایجاد حواس پرتی می شود که همان عوامل بیرونی می باشد.

 از جمله سرو صدای زیاد محیط، عدم آرامش وسکوت لازم برای مطالعه، کافی نبودن شرایط محیطی مناسب نبودن زمان مطالعه را می توان جزء این موارد به شمار آورد .

 یا عوامل درونی شخصی – انگیزه – علاقه – هوشی رغبت فرد و....

هریک از این عوامل چنان وجود داشته باشند می توانند تا حدودی زیادی خود را درچار اختلال حواس یا به اصطلاح حواس پرتی بینجامد .

تحقیقات زیاد دراین زمینه ازجمله: نقل از تفضیلی( 1371) به نقل از تالمن ( 13937 ) درباره اختلالات رفتاری درمدارس ابتدایی توسط اشنوت گارت انجام گرفت ومهمترین مسئله که توسط این محقق انجام گرفته مسئله حواس پرتی بود. با توجه به تمام جوانب امیدواریم بتوانیم نکات مثبت ارزنده ای افرادی که دچار حواس پرتی می باشند ارائه داده و با توجه به امکانات محدودیت هایی که بنده در آختیار داشتم از پژوهشگران دیگری که این موضوع را انتخاب می نمایند تقاضامندم موضوع را بصورت مفصل تر باز وجهت رشد تعالی گام بردارند.

در این تحقیق برآنیم تاحواس پرتی وعوامل موثر برآن را مورد بحث بررسی قرار دهیم .

بیان مسئله:

یکی از مهمترین – اساسی ترین و بدترین معضل و یکی از مشکلاتی که آموزش پرورش در درون مدارس مقاطع تحصیلی راهنمایی و متوسطه همواره با آن مواجه است. با آنکه امکانات رفاهی خوب ومناسبی در اختیار دانش آموران قرار می دهند. پیشرفت تحصیلی پایین یا افت تحصیلی دانش آموزان می باشد که    یادگیرندگان در هنگام  مطالعه دچار و مبتلا می گردند. این مسئله تنها به آموزش وپرورش ختم نمی گردد.

و در دانشگاه ها بین دانشجویان به کرات مشاهده و قابل لمس می باشد که نشانه آن طولانی شدن ترم های دانشجویان – مشروطی ودر نهایت به اخراج دانشجویان می انجامد که علت همه این مشکلات حواس پرتی می باشد .

حواس پرتی فرد عوامل زیا دی دارد. درحین شرایطی برای حل مشکل وچاره اندیش ابتدا باید عامل وعلت اصلی کاملاً مشخص گردد. سپس به دنبال راه حلی مناسب برای پیدا کردن مسئله جستجو کرد.

عوامل درونی از جمله خیالبافی، گرسنگی، کم خونی، بیماری های جسمی وروانی، عدم وجود انگیزه و علاقه به موضوع مورد مطالعه باتوانایی­های فراگیر، جذاب نبودن مطلب وهوش ومسائلی از این قیبل نام برد.

خواندن با صدای بلند وحرکت لب باعث میزان ساعت مطالعه وخستگی وکاهش بازده درنتیجه امکان ایجاد حواس پرتی را افزایش می دهد. در صورتی که مطالعه با حرکات چشم ودقت تمرکز روی کلمات باعث یادگیری پایدار وطولانی تروسرعت یادگیری را بهبود می بخشد.

قطع عوامل بیرونی یا محیطی محرک مثل سروصدا در محیط مطالعه از جمله تلویز یون  می توان مورد موثری در پیشگیری ازاین مشکل بود (مختار -1383،ص102).

روانشناسان استفاده از تکنیک (( تکنیک ایست )) را هنگام مطالعه بروز حواس پرتی را تجویز       می کنند در این روش هرگاه یادگیرنده گان ( دانش آموزان – دانش پژوهان ودانشجویان ) دچار و مبتلا به حواس پرتی یا عدم تمرکز حواس مبتلا گردیدند به خود فرمان ایست با توقف می دهد تا جلوی حواس پرتی وهدر رفتن زمان مطالعه را گرفت و بتوان بصورت مفید به مطالعه ادامه داد. استفاده ازمطالعه برای رفع خستگی در هنگام مطالعه از عواملی است که باید به آن توجه شود.

خط کشیدن زیر مطالب مهم ، خلاصه نویسی ونکته برداری می تواند از ایجاد حواس پرتی جلوگیری وایجاد تمرکز حواس در مواقع مطالعه مفید باشد استفاده از روشها و تکنیک های صحیح مطالعه، برنامه ریزی برای مطالعه دوری از آشفتگی های فکری ومناسب بودن موضوع مورد مطا لعه با هوش وفهم مطالعه از عوامل موثر در ایجاد تمرکز حواس می باشد ( لطیفی -1380 ،ص 33).

اگر چه علی رغم تحقیقاتی که در مورد حواس پرتی صورت گرفته اما با توجه به اینکه موضوع حواس پرتی یک مسئله کلی بوده وصرفاً به حواس پرتی در هنگام مطالعه محدود نمی گردد .لذا همچنان نیاز تحقیق وپژوهشی نیزدر این زمینه باید شود... از این رو این تحقیق برآن است تا به بررسی و مقایسه عوامل حواس پرتی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان  یاسوج هنگام مطالعه وبررسی مورد بررسی قرار دهد.

سئوال :که چگونه می توان و با چه روشهایی باید از حواس پرتی در موقع مطالعه جلوگیری وکیفیت ورشد وتعالی یادگیری ودست یابی به تمرکز حواس دانشجویان در موقع مطالعه را باید بهبود بخشید؟